Vama: nắp nhiên liệu 4,83L/100km quá nghiêm ngặt đối với xe khách

Sổ đăng ký Việt Nam đã hoàn thành một dự thảo của Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam về mức tiêu thụ nhiên liệu cho xe cơ giới đường bộ.

Theo dự thảo, Bộ Xây dựng đề xuất rằng mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình của công ty (CAFC) cho tất cả các xe khách ở Việt Nam phải đạt 4,83 lít mỗi 100km vào năm 2030. Đề xuất này đã làm tăng mối lo ngại về tính khả thi của nó, vì thời gian thực hiện chỉ còn năm năm nữa.

Vama mô tả mục tiêu là quá nghiêm ngặt. Nếu tiêu chuẩn được áp dụng, khoảng 96 phần trăm xe xăng thông thường và 14 phần trăm xe hybrid hiện tại sẽ không đáp ứng các yêu cầu được đề xuất.

Nếu vậy, các nhà sản xuất sẽ phải tăng 868 % sản lượng của các phương tiện điện (Hybrid, PHEV, EV) trong vòng năm năm, một sự đột biến chưa từng có trong lịch sử vượt quá khả năng của các nhà sản xuất ô tô hiện tại.

Le Hong Việt, Phó Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm Khí thải của Xe cơ giới theo Sổ đăng ký Việt Nam, lưu ý rằng tiêu chuẩn dự kiến ​​này chỉ được tham vấn cộng đồng, đã không được ban hành, và chỉ là tư vấn trong tự nhiên. Do đó, nó chưa áp đặt bất kỳ nghĩa vụ ràng buộc nào đối với các doanh nghiệp hoặc cá nhân. Ngoài ra, phạm vi chỉ áp dụng cho các phương tiện mới được sản xuất, lắp ráp hoặc nhập khẩu, chứ không phải các phương tiện đã được lưu hành.

Mục tiêu CAFC 4,83 lít trên 100km không được áp dụng trực tiếp cho các mẫu xe riêng lẻ hoặc các công ty cụ thể, mà là trung bình trên toàn quốc. Mỗi doanh nghiệp sẽ có mục tiêu riêng dựa trên dòng sản phẩm và trọng lượng trung bình của các phương tiện mà nó sản xuất hoặc nhập khẩu.

Theo Việt, trong quá trình soạn thảo, ủy ban soạn thảo thường xuyên tham khảo các hiệp hội và doanh nghiệp để đảm bảo tính khả thi. Cụ thể, trong tài liệu NO082101/2025/VAMA ngày 21 tháng 8 năm 2025, VAMA đã chính thức bày tỏ hỗ trợ cho mục tiêu đạt được mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình là 4.83 lít trên 100km vào năm 2035, xem nó là một đóng góp thực tế cho các mục tiêu giảm phát thải quốc gia Việt Nam.

, Ủy ban biên dịch tiếp tục nghiên cứu và đánh giá các tác động chi tiết dựa trên dữ liệu thị trường và xu hướng xe trong nước, đặc biệt là sự hiện diện ngày càng tăng của xe điện, để phát triển lộ trình thực hiện hợp lý.

Các khoảng trống quy định trong Khung giảm phát thải

Giải thích lý do đằng sau đề xuất này, một đại diện từ Sổ đăng ký Việt Nam tuyên bố rằng Việt Nam hiện đang áp dụng ghi nhãn năng lượng và thử nghiệm khí thải Euro 5 cho xe khách có ít hơn 9 chỗ ngồi được lắp ráp hoàn chỉnh hoặc nhập khẩu dưới dạng đơn vị được chế tạo hoàn chỉnh (CBU).

Ứng dụng khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các công nghệ hiện đại, giúp giảm ô nhiễm môi trường và cải thiện hiệu quả nhiên liệu cho xe chở khách. Tuy nhiên, các thông tư hiện tại hướng dẫn ghi nhãn năng lượng và QCVN 109: 2024/BGTVT không xác định giới hạn phát thải CO₂ hoặc tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu.

Đăng ký Việt Nam đã xác nhận rằng việc thay thế tiêu chuẩn TCVN 9854: 2013, đặt ra giới hạn tiêu thụ nhiên liệu cho xe chở khách có ít hơn 9 chỗ ngồi, là điều cần thiết. Tiêu chuẩn mới sẽ phục vụ làm cơ sở cho các doanh nghiệp và cơ quan quản lý để chuẩn bị đầy đủ về mặt sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu, thử nghiệm và chứng nhận chất lượng.

Áp dụng tiêu chuẩn mới sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư vào các công nghệ tiên tiến như động cơ lai, hệ thống truyền động điện, phun nhiên liệu trực tiếp, truyền thay đổi liên tục và khí động học tối ưu hóa. Do đó, người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi từ các phương tiện an toàn hơn, tiết kiệm nhiên liệu và phát thải thấp hơn.

Viet giải thích: Những chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu giúp giảm chi phí vận hành hàng ngày. Ví dụ: cắt giảm mức tiêu thụ nhiên liệu 0,5-1,0 lít trên 100km có thể tiết kiệm hàng triệu VND mỗi năm. Đối với các doanh nghiệp vận tải, hậu cần, đi xe và các doanh nghiệp taxi, điều này trực tiếp chuyển thành tỷ suất lợi nhuận cao hơn, giá dịch vụ thấp hơn và tăng khả năng cạnh tranh. Về lâu dài, khi đội xe chuyển sang hybrid và EV, chi phí nhiên liệu sẽ giảm đáng kể, giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu nhiên liệu.

Ngành vận tải hiện chiếm khoảng 18-20 % lượng khí thải quốc gia. Giảm mức tiêu thụ nhiên liệu cũng sẽ làm giảm lượng khí thải CO₂ và các chất ô nhiễm khác như NOx và PM. Đây là một bước quan trọng để hoàn thành cam kết của Việt Nam COP26 để đạt được lượng khí thải Net-Zero vào năm 2050, như được nêu trong Quyết định 876.

Duy Anh